หลักการและเหตุผล :
- จุลินทรีย์ คือ สิ่งมีชีวิตที่มี "ชนิด หรือ สกุล" มากที่สุดในโลก นับเป็นแสนเป็นล้าน วันนี้จุลินทรีย์ที่มนุษย์รู้จักมีเพียง 1 ในแสนในล้านเท่านั้น
- จุลินทรีย์เพื่อการเกษตร (พืช) ที่ดีที่สุด คือ จุลินทรีย์ที่มีอยู่ตามธรรมชาติ ณ แปลงหรือสวนเกษตรนั้น หรือ สวนใครก็สวนใคร พืชต้นไหนก็ต้นนั้น เรียกว่า "จุลินทรีย์ประจำถิ่น" .......ฟูกูโอกะ แนะนำว่า ควรทำกองปุ๋ยอินทรีย์ที่บริเวณใจกลางแปลงเกษตร เพื่อให้จุลินทรีย์ในแปลงเข้ามาอาศัย แล้วเจริญพัฒนาในกอง เมื่อนำปุ๋ยอินทรีย์กองนี้ไปใช้ในแปลงเกษตรของตัวเอง จึงเท่ากับส่ง จุลินทรีย์กลับไปอยู่ที่เดิม แบบนี้ทำให้จุลินทรีย์ไม่ต้องเสียเวลาปรับตัว เองให้เข้ากับสภาพแวดล้อม ในขณะเดียวกัน หากนำจุลินทรีย์จากแหล่งอื่นมาใส่ในแปลง แม้จะเป็นจุลินทรีย์ดี ก็ต้องเสียเวลาปรับตัวเองให้เข้ากับสภาพแวดล้อมใหม่ เหมือนทหารไทย ฝึกแล้วรบในประเทศไทย ย่อมรบได้ดีกว่าทหารไทยที่ฝึกในประเทศไทยแล้วไปรบที่อิรัก แม้ว่าสามารถรบได้แต่ต้องใช้เวลาปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมในประเทศอิรัก เสียก่อน ปรับตัวได้ก็ดี ปรับตัวไม่ได้ก็ตายก่อนตั้งแต่ยังไม่ได้รบ....ฉนี้แล
เตรียมเชื้อจุลินทรีย์เริ่มต้น :
1. เลือกบริเวณกอกล้วยในแปลงเกษตรของตนเองที่มีสภาพแวดล้อมเย็นชื้น ลมพัดผ่านสะดวก ไม่มีปุ๋ยคอก ไม่มีปุ๋ยเคมี ไม่มีสารเคมี แสงแดดส่องผ่านรำไร น้ำไม่ท่วมเป็นระยะเวลาติดต่อกันมานานกว่า 1 ปี…….
2. นำเศษซากพืชต่างๆ ที่เคยปกคลุมหน้าดินออกจนเห็นผิวหน้าดิน…….
3. ใช้รำละเอียด. เปลือกถั่วลิสงตากแห้ง. ฟางจากเห็ดฟางระยะกำลังเก็บเกี่ยว. เหง้าหญ้าขน-หญ้าแฝกสดใหม่. เปลือกติดตาสับปะรดสดใหม่. กากถั่วเหลืองสดใหม่. แป้งข้าวหมาก. อย่างละเท่าๆ กัน บดละเอียดแล้วผสมคลุกเคล้าให้เข้ากันดีเป็น “วัสดุล่อเชื้อจุลินทรีย์”……..
4. นำวัสดุล่อเชื้อจุลินทรีย์โรยบางๆ ลงบนหน้าดินในกลางซุ้มกอกล้วย……..
5. พรมด้วย “น้ำ 20 ล. + กากน้ำตาล 20 ซีซี.” ลงไปพอชื้น แล้วคลุมทับด้วยเศษซากพืชตัวเดิมที่นำออกตอนแรก เสริมด้วยฟางหรือหญ้าแห้งนานๆ เพื่อป้องกันแสงแดดส่องและลมพัดจนหน้าดินแห้ง………
6. ทิ้งไว้ 3 วันแล้วเปิดเศษซากพืชที่คลุมหน้าดินขึ้นจะมีฝ้าสีขาวขุ่นเกิดขึ้นที่ผิวหน้า ดิน ให้คลุมหน้าดินต่อไปด้วยเศษซากพืชตัวเดิมและเหมือนเดิม.........อีก 3 วันต่อมาให้ตรวจสอบอีกครั้งก็จะพบว่ามีฝ้าสีขาวขุ่นเพิ่มมากขึ้นอีกให้คลุม หน้าดินต่อไปอีก.........อีก 3 วันจึงนำเศษพืชคลุมหน้าดินออก แล้วขูดหน้าดินลึกประมาณ 1 ซม.ผสมกับวัสดุล่อเชื้อจุลินทรีย์ขึ้นมาก็จะได้ “เชื้อจุลินทรีย์ประจำถิ่นเข้มข้น” พร้อมสำหรับนำไปขยายเชื้อเพื่อเพิ่มปริมาณ…….
7. หลังจากนำเชื้อจุลินทรีย์ประจำถิ่นที่ผิวหน้าดินชุดแรกออกไปแล้ว แนะนำให้ทำอย่างเดิมกับผิวดินที่เหลือจะต่อเชื้อจุลินทรีย์ขึ้นมาอีกได้…….
หมายเหตุ :
- ในดินซุ้มกอกล้วยมี จุลินทรีย์กลุ่มแอ็คติโนมัยซิส. เปลือกถั่วลิสงมีจุลินทรีย์คีโตเมียม. ไรโซเบียม. และไมโครไรซ่า. ฟางเห็ดมีจุลินทรีย์ฟังก์จัย. เหง้าหญ้าขน-แฝกมีจุลินทรีย์อะโซโตแบ็คเตอร์……..
- ฝ้าสีขาวขุ่น คือจุลินทรีย์ที่หมดอายุและตายแล้ว แสดงว่าใต้ผิวดินบริเวณนั้นมีจุลินทรีย์ที่ยังไม่ตายอีกจำนวนมาก……..
- ระหว่างการเปิดหน้าดินเพื่อตรวจสอบปริมาณจุลินทรีย์แต่ละครั้งนั้น ถ้าเพิ่มเติมสารอาหาร (กากน้ำตาล. รำละเอียด) ลงไปอีกก็จะช่วยให้มีจุลินทรีย์เกิดใหม่มากขึ้น…….
ขยายเชื้อจุลินทรีย์ :
1. น้ำต้มเดือดจัดเพื่อฆ่าเชื้อโรคแล้วทิ้งให้เย็น 10 ล. ใส่กากน้ำตาล 1 ล. หรือ 10 : 1 ในถังหมักที่ไม่ใช่โลหะและสะอาด คนเคล้าให้เข้ากันดี…….
2. ใส่ “หัวเชื้อจุลินทรีย์ประจำถิ่นเข้มข้น” ที่นำขึ้นมาใหม่ๆ ลงไปมากน้อยไม่จำกัด คนเคล้าให้เข้ากันดีอีกครั้ง…….
3. ช่วง 24-48 ชม.แรกของการหมักให้ปิดฝาแน่นอย่าให้อากาศเข้าได้……
4. หลังจากผ่าน 24-48 ชม.แรกไปแล้วให้เปิดฝาแล้วติดปั๊มออกซิเจนเพื่อเติมให้อากาศแก่จุลินทรีย์ จากนั้นปิดฝาพอหลวม เก็บในร่ม อุณหภูมิห้อง…….
5. ประมาณ 7 วัน ให้ตรวจสอบฟองที่เกิดขึ้นในถังหมัก ถ้าฟองมากแสดงว่ามีจุลินทรีย์ดีจำนวนมาก ถ้าฟองน้อยแสดงว่ามีจุลินทรีย์น้อย อาจจะพิจารณานำจุลินทรีย์จากแหล่งเดิมใส่เติมเข้าไปอีกแล้วหมักแบบให้อากาศ ต่อไป
6. หลังจากพบว่ามีฟองเกิดขึ้นมากจนเป็นที่พอใจแล้วให้หมั่นตรวจสอบฟองทุกวัน วันใดที่ฟองหยุด ถึงวันรุ่งขึ้นให้นำออกใช้ทันที……..
หมายเหตุ :……..
- เมื่อนำจุลินทรีย์ที่ขยายเชื้อแล้วไปใส่ในดินที่แปลงเกษตรเดิม ระหว่างจุลินทรีย์ชุดใหม่ (จากถังหมักต่อเชื้อ) กับจุลินทรีย์ที่ยังอยู่ในดินเป็นพวกหรือกลุ่มเดียวกันจึงสามารถอยู่ร่วมกัน ได้ทันที……..
- ในถังหมักต่อเชื้อสามารถใส่จุลินทรีย์จากท้องตลาดเสริมเข้าไปได้ ถ้าต่างก็เป็นจุลินทรีย์ประเภทมีประโยชน์เพื่อการเกษตรเหมือนกันจะอยู่และ เจริญร่วมกันได้……..
- จากหลักการและเหตุผลที่ว่าจุลินทรีย์กิน “รำละเอียด” และ “สารรสหวาน” เป็นอาหารนั้น เกษตรกรสามารถเพาะเลี้ยงให้ขยายพันธุ์อยู่ในดินนั้นได้เลย ไม่ต้องนำขึ้นมาเพาะขยายเชื้อในถังหมัก โดยการหว่านรำละเอียดอย่างเดียวบางๆ หรือใช้รำละเอียดผสมกับปุ๋ยอินทรีย์ใส่โคนต้นหรือผสมดินบริเวณที่ต้องการให้ เกิดและขยายเชื้อจุลินทรีย์ประจำถิ่น คลุมทับด้วยเศษหญ้าแห้งหนาๆ เพื่อรักษาความชื้นหน้าดิน แล้วรดด้วย “น้ำ 100 ล. + กากน้ำตาล 200 ซีซี.” ประจำทุก 7-10 วัน ติดต่อกัน 2-3 รอบ จุลินทรีย์เดิมที่มีอยู่ในดินก็จะเจริญขยายพันธุ์มากขึ้น ส่งผลให้สภาพต่างๆ ดีขึ้นไม่ต่างจากจุลินทรีย์ที่นำมาขยายเชื้อหรือจุลินทรีย์ที่ซื้อมาจากท้อง ตลาดแม้แต่น้อย...ใส่อินทรีย์วัตถุจากพืชและมูลสัตว์ที่มีจุลินทรีย์เฉพาะ กลุ่มร่วมลงไปด้วยก็จะช่วยให้ได้ทั้งชนิดและปริมาณของจุลินทรีย์เพิ่ม ขึ้น…………